Cedeira, tesouro percebeiro

Parece incríbel que unha provincia non tan extensa poida supor unha variedade tal. A Coruña non parece tal. Se viaxas a Santiago, a Ortegal, ou ao Barbanza, non tes conciencia de estar na Coruña. Son mundos totalmente diferentes aos que nos amosa a cidade de Hércules, a antiga Brigantia, ou as parroquias da comarca das Mariñas, ou mesmo Bergantiños. Non se pode perder de vista a gran cantidade de kilómetros de costa que ten a provincia, nos seus cabos, rías e praias. É a provincia que une rías Altas e Baixas, coa costa da Morte na fachada, a que ten os puntos máis ao Poñente, tanto de España como de Galiza –Fisterra-, e o máis norde, tamén de España e Galiza –Estaca de Bares-.

Precisamente á parte deste último foi a onde me levou esta vez o corazón. Case unha hora de paseo a gasoil até Ferrol e un bo anaco máis até Cedeira foi a viaxe do día deste Xoves Santo pasado. Pasamos por Pontedeume, Fene, Ferrol, Valdoviño... e finalmente chegamos á vila percebeira por excelencia.

A Ría parte dende a vila. Os restaurantes e bares ofrecen percebes a propios e alleos, xa chaman dende o nome ou a decoración da fachada do local. A gran praza central, peonil, e cunha parte cara a praia, semella estar reservada ás festas locais. Se continuamos o camiño pola estrada, aproximarémonos ao porto pesqueiro de Cedeira. Grandes e pequenos barcos, de todas as cores, agardan o reciben a súa reparación ao principio das instalacións. Ao outro lado da estrada, á nosa dereita, poderíamos aparcar, pero preferimos seguir até o final do traxecto, até o mar.

O porto dunha vila mariñeira so adoita ter instalacións pesqueiras. As redes enchen as beiras do peirao. As barcas “aparcan” no dique que as protexe dos temporais, dos crus invernos galegos –que dicir no mar!-. A ría actúa de dique natural, pero a súa anchura por partes non impide moitas veces que a tempestade chegue ás costas. Hoxe o mar está calmo. Só algunhas ondiñas baten nas rochas da base da costa, creando esa leve e típica escumiña branca, que parece xabrón, ou a desintegración das materias que baten con esa forza.

Ao final do porto, atopei unhas escaleiras que levan ao monte, monte que forma un acantilado coa súa altura á beira do mar. Alí mesmo hai unha vella edificación que se ve que foi restaurada hai pouco tempo. Semella ser unha especie de fortaleza, con canóns, que dende o alto divisaba ao foráneo que penetraba na ría –“Amigo ou inimigo?”-. Imaxino aos antergos dos que miran dende o porto, convertidos en pacíficos mariños ou en arriscados percebeiros, alí apostados, cos canóns en garda, vixiando polos seus, e pola súa terra. Seguramente teña sido terra –e mar- de “cruzadas” dos vikingos, pola súa situación, tan ao norde do país.

Por detrás das murallas desta antigüidade inda hai máis que subir, a terreo forestal. O lugar estaba preparado para paseos. Así, atopamos a moitos viandantes polo camiño. Cando chegamos ao máis alto, vimos de fronte a caída libre da terra até o mar. Inda así, víase a pegada do home naqueles difíciles lugares e había camiños a pé marcados que baixaban até a auga, ou case. A costa, alta, facía unha especie de oco arredondado polo que se introducía un anaco da ría. A beira facía forma de ferradura e fronte a nós vimos unhas cabras rubindo a ladeira, entre penedos e toxos.

Seguindo o camiño marcado polo paseo, e antes de finalmente chegar ao cabo, vimos un monumento mortuorio, adicado a unha rapaza falecida en 1993, cando contaba con 19 anos. Non puiden saber se a coitada morrera naquel lugar, nin nada da historia dese particular recordo. Inda que sempre é doado entregarse á imaxinación...

Cando por fin chegamos ao cabo, este semellaba case unha illa, ou unha embarcación, i eu na proa, dominando o mar, a ría, cun ollar. Dende alí víanse saír e entrar ao porto a todos os barcos. E xa alí, púñase o Sol...

Á volta xogamos a guerreiros e fortalezas medievais, desas que solucionan todo a canonazos, e non deixamos pasar a ninguén á vila de Cedeira. Iso a pesar de andar con máis anos do que anda un neno normal. Inda que @ nen@ que habita en nós, nunca deixou de estar aí. Nótasenos ben.

Xa cando anoitecía pensamos en ir tomar un vasiño de algo bebible a aquela praciña que recende a festa. Alí as vacacións de Semana Santa berraban a todos que estaban presentes. Rapaces e rapazas berraban, xogaban, corrían, andaban coa “bici”... Unhas colchonetas instaladas no centro do lugar facían as delicias dos máis cativos e contaban co seu pleno visto e prace, inda que non teño seguro se tamén dos seus pais, alomenos na mesma proporción. Unha cativiña berra: “Mamai! Mamai! Mira o que sei facer!”, a mamá dille que a ver, e cando a nena inicia o que para ela o seu triplo salto mortal con todo tipo de adornos ximnásticos, a nai torce o fociño e segue co que estaba: “Pois o que che dicía de...”. “MAMÁAAA! Jooo...!”.

Despois de dar unha volta polo parque que arrodea á praia, no que atopamos caravanas de viaxeiros que se dispuñan a cear e durmir, pensamos que xa era hora de picar algo nós tamén. Parece que iso mesmo pensou moita máis xente, pois os restaurantes estaban ateigados. Ademais o fútbol fai estragos en Galiza e non hai ninguén alleo a ese deporte. Os partidos da UEFA do Sevilla e o Espanyol perseguíannos aló onde fosemos. O mellor da cea, os mexilóns. Nunca atoparemos escusa para negar a nosa galeguidade, o noso papo fala por nós. Así pois, a volta foi máis agradable, co sabor da cea nos beizos...